سبک نقاشی کوبیسم چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ - سفر ترکیه

سبک نقاشی کوبیسم چیست؟

سبک کوبیسم یا حجم گرایی (cubism) میان سال های 1907 و 1908 در پاریس پدید آمد و بعدها توانست به یکی از تأثیرگذارترین- و مهم ترین- جنبش های هنری قرن بیستم بدل شد و تعدادی از معروف ترین نقاشی های دنیا از این سبک آمده است. البته جالب است بدانید که این سبک به وسیله لویی وکسل، یک منتقد هنری، کاملا به اشتباه کوبیسم نامیده شد؛ زیرا زمانی که وکسل درحال تحلیل بعضی از نقاشی های منظره ژرژ براک بود، گمان می برد که درواقع مکعب و سطح، تعریف کننده معنای کوبیسم است، بنابراین به گفته دیوید هاکنی، این واژه ابدا درست نیست.

پابلو پیکاسو اسپانیایی و ژرژ براک فرانسوی، دو هنرمند بنیان گذار سبک کوبیسم بودند. آن ها برای رسیدن به تصاویری انتزاعی به وسیله تحریف واقعیت، اجزای یک سطح را در ساده ترین حالت ممکن، تقسیم بندی می کردند. مولفه هایی همانند آثار متاخر پل سزان، نقاش پست امپرسیونیسم و هنر آفریقایی، نقش بسیاری در ایجاد این رویکرد برای پیکاسو و براک داشت. بدون شک فرم پردازی در نقاشی کوبیسم مهم تلقی می گردد، بدین ترتیب برمبنای چنین اصلی، پرسپکتیو در سطوح متعددی به کار می رود تا فرم ها خود را نشان دهند. درنهایت ما تصاویری را خواهیم دید که از بازنمایی یا بازآفرینی واقع گرایانه مرسومِ نقاشی های قبلی فراتر می روند.

با وجود برخوردهای مدرن براک و پیکاسو، بیشتر آثار آن ها در اوایل مسیر سبک کوبیسم بیشتر واقع گرایانه دیده می شوند و از اشکال آبستره تمام عیار دوره های بعدی فاصله زیادی دارند. این امر را می توان آشکارا در نقاشی کارخانه آجر در تورتوسا (Brick Factory at Tortosa) اثر پیکاسو دیدن کرد. هرچقدر پیکاسو سعی نموده که در این نقاشی کوبیسم اشکال هندسی قالب باشد، اما منظره کارخانه به راحتی دیده می گردد. این درحالی ست که دیگر هنرمندان این سبک مانند فرانتیشک کوپکا، روبر دولونه، فرانسیس پیکابیا و مارسل دوشان برای خلق کارهای شان به سوی انتزاع بیشتری گرایش داشتند. بدین شکل کوبیسم را نمی توان یک جنبش یک پارچه دانست و مشخصا به دو دوره تقسیم می گردد: اولی کوبیسم تحلیلی (1908 تا 1912) و دومی کوبیسم ترکیبی (1912تا 1914).

در هر دوره کوبیسم، چنین استدلالی وجود دارد که اشیاء از دریچه چشمان ما ایستا و ساکن نیستند، چون تمام پدیدارها را در زوایای متعددی می بینیم. بنابراین در کوبیسم تحلیلی و هم در کوبیسم ترکیبی این رویکرد به عنوان یک ضابطه مهم در خلق نقاشی کوبیسم بود و حتی تا مدت ها در هنر باقی ماند. علاوه بر این، شیوه های دیگری در هر دوره از آن مورد توجه قرار می گرفت که هرکدام مبنای اصلی شکل گیری آثار هنرمندان بر شمرده می شدند.

در طبقه بندی دوره های این سبک، کوبیسم تحلیلی اولین مسیر آفرینشگری آثار هنرمندان بود که درواقع اشاره ای به رویکرد تحلیلی نقاشان اولیه آن دارد. فرم های بریده بریده و سطوح متقاطع پرسپکتیوی سبب می شد تا یک تصویر از دیدگاه های مختلف و سپس ترکیب این دیدگاه های متضاد با یکدیگر، تجزیه و تحلیل گردد. آثار تحلیلی کوبیسم را به طور مشخص مجموعه ای از نقاشی های طبیعت بی جان یا چشم مقدار ها بودند و از پالت رنگی نسبتاً خاموش و سردی برخوردار بودند.

هرچقدر این سبک جلوتر می رفت با انتزاع و رادیکال بیشتری روبرو می شد که درنهایت در دل همین پیش رفتن ها، کوبیسم ترکیبی ظهور پیدا کرد. جالب اینجاست که هنرمندان بیشتری به سمت این زیرمجموعه از کوبیسم کشیده شدند، زیرا مدام شکوفا و معروف می شد. برخلاف دیگر آثار قبلی این سبک، مبنای شیوه اجرای نقاشی کوبیسم ترکیبی، اشکال آبستره سهل تر و رنگ های روشن و پر جنب وجوش تر بود. وجهه هایی که کلیدی ترین ویژگی های کوبیسم ترکیبی را مشخص می نماید، تلفیق موادی همانند روزنامه و مقوا برای شکل گیری یک گستره کلاژ مانند است.

سبک نقاشی کوبیسم متعلق به کدام نقاش است؟

همواره پلی میان نقاشی های پابلو پیکاسو و کوبیسم وجود داشته است، نقاشی که خودش با همراهی ژرژ براک این سبک را راه اندازی کرد. اما فقط این هنرمند معرف دنیای کوبیسم است؟ قطعا نه. هنرمندانی چون خوان گریس، ژان متزینگر، آلبر گلز، روبر دولونه، فرانسیس پیکابیا، فرانن لژه، فرانتیشک کوپکا و مارسل دوشان با خلق آثار چشم گیر و خلاقانه به کوبیسم معنای بیشتری بخشیدند. کارهای خارق العاده ای این هنرمندان به طور مشخص، ریشه در ارزش های این سبک دارد و نه تنها باعث اقبال آن بودند، بلکه قلمروی هنر مدرن را دگرگون کردند.

آموزش نقاشی کوبیسم

در ارائه این موضوع که چگونه می توان یک نقاشی به سبک کوبیسم کشید؛ باید اول از همه بدانیم که اشکال هندسی به تنهایی باعث خلق اثر کوبیسمی نمی گردد. درواقع شاید استفاده از اشکال هندسی تاحدی آسان به نظر برسد، اما اگر بخواهیم آن ها را با شیوه سبک کوبیست به تصویر درآوریم، قطعا یادگیری چند اصل اساسی نیز مهم است.

نخستین گام، فارغ از مطالعه برترین کتاب های آموزش طراحی، جستجو در حقیقت ها و رویدادهای نهفته دنیا درون و پیرامون است تا بتوانیم موضوع خود را پیدا کنیم. در مرحله دوم، یک طرح عینی و واقع گرایانه از سوژه مورد نظرمان را کنار می گذاریم. سپس در مرتبه سوم با یاری بررسی طرح عینی، فرم های اشکال را درهم می شکنیم و آن ها را در جهت های مختلف و بدون سایه روشن (به صورت دو بعدی)، کنار یکدیگر قرار می دهیم تا بخشی از ابهامات موجود در ادراک و احساسات انسانی را به شکلی کاملا انتزاعی، تصویرگری کنیم.

پس از انجام تمام این کارها به تعدادی تکنیک برای تکمیل کار خود احتیاج دارید. قبل از رنگ گذاری برترین شیوه این است که خطوط اطراف هر شکل را مشخص کنید، البته نه کاملا واضح! در آخرین مرحله، پالت رنگی ای مطابق با موضوع را انتخاب کنید و اکنون رنگ گذاری را به شکل دوبعدی انجام دهید.

اگر در رسیدن به اشکال هندسی دچار مشکل شدید، فقط کافیست از راه های دیگری بهره ببرید. برای نمونه، می توانید طرح اصلی یا حتی تصاویر آماده آثارِ دیگر هنرمندان را چاپ کنید و با بهره گیری از تکنیک کلاژ، تصاویر تازه ای را مجددا کنارهم بچسبانید و بدین ترتیب به طرح کلی خود می رسید. در شیوه دیگر، شما به واسطه شابلون یا خط کش با اجزای یک تصویر در بی قیدی تمام و بدون هیچ ترسی، بازی کنید و آنقدر فرم خطوط را تغییر دهید تا درنهایت کاملا اشکال از حالت اولیه ی شان خارج شوند.

منبع: Thecollector, Thecollector